Αμαζονομαχία

Διάρκεια Έκθεσης:

2 Μαρτίου - 29 Μαΐου 2022

Υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ισπανίας στην Αθήνα

Η Αμαζονομαχία είναι ένα εγχείρημα της Clara Carvajal, που στοχεύει στην επανεκτίμηση του μύθου των Αμαζόνων, μέσα στο ιστορικό του πλαίσιο. Με βάση τις επιστημονικές ανακαλύψεις των τελευταίων χρόνων που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη πολεμιστριών κατά τον 6 αι. π.Χ., η καλλιτέχνιδα δημιουργεί μια σύγχρονη Αμαζονομαχία. Η έκθεση, υπό την επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Carmen Fernandez Ortiz, αποτελείται από 30 έργα.

Στις σειρές Αμαζονομαχία 1.1 και Αμαζονομαχία 1.2, η Clara Carvajal χρησιμοποιεί ως αφετηρία τις αναπαραγωγές των δεκατεσσάρων μετοπών της δυτικής πλευράς του Παρθενώνα, τις οποίες η ίδια φωτογράφισε στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης των Αθηνών. Προσθέτει κείμενο και εικόνα, προκειμένου να τις προσαρμόσει στο ιστορικό τους πλαίσιο. Με μια γραμματοσειρά δικού της σχεδιασμού, ζωγραφίζει πάνω στο προστατευτικό ακρυλικό φύλλο, φράσεις, οι οποίες βασίζονται στους πέντε τίτλους που συνθέτουν τον σκελετό της ιστορίας:

• Μετάταξη

• Οι πραγματικές συνθήκες της μάχης

• Γυναίκες πολεμίστριες

• Η απώλεια της γλώσσας και ο πολιτισμός των ηττημένων

• Δεν είναι μύθος, είναι ιστορία.

Η αφήγηση ολοκληρώνεται με την Αμαζονομαχία 1.3, ένα βίντεο 12 λεπτών που δείχνει την επιβίωση των γυναικών σήμερα σε απαγορευμένες για αυτές επικράτειες. Αυτές οι νέες Αμαζόνες εκπροσωπούνται εδώ με εικόνες των εν δράσει αθλητριών πυγμαχίας, Arifa Bseiso (1984, Ιορδανία), Farinaz Lari Khanjari (1987, Ιράν) και Joana Pastrana (1991, Ισπανία), παγκόσμια πρωταθλήτρια στην κατηγορία ελαφρών βαρών. Η Clara Carvajal επέλεξε αποσπάσματα του έργου Πενθεσίλεια (1808), του Γερμανού ρομαντικού συγγραφέα Χάινριχ Φον Κλάιστ (1777-1811), για να συνοδεύσει τις εικόνες του βίντεο.

«Οι μετόπες της δυτικής όψης του Παρθενώνα αναπαριστούν τις νίκες των Ελλήνων επί των φυλών των Αμαζόνων. Αυτή η Αμαζονομαχία αντιπροσωπεύει την αντίθεση μεταξύ τάξης και χάους, που για τους Έλληνες βρίσκεται στη σύγκρουση μεταξύ πολιτισμού και βαρβαρότητας, ακόμα και μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Ένα από τα στοιχεία που ενσαρκώνουν με τον καλύτερο τρόπο αυτή την αντίθεση είναι η γυναίκα Αμαζόνα. Ανατρέπει την τάξη του ελληνικού πολιτισμού, αμφισβητώντας παραδοσιακές αξίες που καταδείκνυαν την ανωτερότητα του ελληνικού συστήματος και του ανδρικού φύλου. Προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η ανωτερότητα, ο αγώνας με τις Αμαζόνες υποβιβάστηκε στη σφαίρα του μύθου. Η στέρηση της ιστορικής τους αναγνώρισης οδηγούσε στη στέρηση της νομιμοποίησής τους και σε μια σεξιστική ανάγνωση της ιστορίας που ενίσχυε έτσι την προκατάληψη που διαρκεί ως σήμερα».

Clara Carvajal

Όπως λέει η Carvajal, «η άρνηση του επικού παρελθόντος των Αμαζόνων είναι ένας ακόμα τρόπος υποβιβασμού των γυναικών σε ρόλο υποταγής». Η καλλιτέχνιδα τις κοιτάζει κατάματα και μας παρουσιάζει την παράδοση με βάση τις μετόπες του Παρθενώνα που φωτογράφισε, ώστε μέσα από αυτές να επιβεβαιώσει ότι οι μύθοι είναι μερικές αλήθειες, παρόλο που αυτοί οι μύθοι παραμένουν ακόμα ζωντανοί στην αντίληψή μας, στο υποσυνείδητό μας, χαραγμένοι με φωτιά ως αιώνιες αλήθειες που διατηρούνται και προστατεύονται από το ακρυλικό φύλλο, υλικό διαφανές αλλά κρύο, που μας απομακρύνει από άλλες πιθανές ερμηνείες. Η ελαιογραφία πάνω σε αυτό το υλικό, με μια νέα γραμματοσειρά που σχεδίασε η Carvajal, γλυκαίνει τη ματιά μας και μας συμφιλιώνει με τη δεύτερη ανάγνωση που προσφέρει το έργο. Μας αποκαλύπτει, έτσι, νέα στοιχεία ενός ιερογλυφικού που, όπως φαίνεται, ήρθε η ώρα να ερμηνεύσουμε».

Carmen Fernandez Ortiz

«Επέλεξα αποσπάσματα του έργου του Χάινριχ Φον Κλάιστ, Πενθεσίλεια, και τα επανένωσα σε μια σύντομη αφήγηση σχετικά με τη βία που ασκούν οι γυναίκες. Τα διάβασα φωναχτά, παριστάνοντας μια θεατρική απαγγελία. Εν τω μεταξύ, στην οθόνη προβάλλεται η εξάσκηση και η προπόνηση τριών αθλητριών πυγμαχίας σε κάτι που για τις ίδιες αποτελεί τις πραγματικές συνθήκες του Αγώνα».

Clara Carvajal

Επιμέλεια:Carmen Fernandez Ortiz

Διοργάνωση: Μουσείο Ηρακλειδών, Ινστιτούτο Θερβάντες, Δήμος της Μαδρίτης

Ωράριο λειτουργίας: Τετάρτη έως Κυριακή, 13:00-17:00

Είσοδος: Ισχύει το εισιτήριο εισόδου στα κτίρια του Μουσείου

Εφαρμόζονται τα ισχύοντα μέτρα προστασίας από τον COVID που ορίζουν οι ελληνικές υγειονομικές αρχές.