Οι διώρυγες των Μινύων - video
Ήρθαν στη Βοιωτία, λέγεται, από τη γειτονική Θεσσαλία, σαν το μελίσσι που σα μεγαλώσει πολύ μοιράζεται στα δυο. Όμορφοι, ευθυτενείς, άνδρες, γυναίκες, νέοι, γέροι, παιδιά, όλοι καβάλα σ' άλογα, έφτασαν σε πομπή, σαν σε γιορτή, με τραγούδια και χορούς κι εγκαταστάθηκαν ειρηνικά δίπλα στις όχθες της Κωπαϊδας κι εκεί έστησαν το Βασίλειο τους, οι Μινύες.
Λάμπρος λαός ναυτικών και σπουδαίων μηχανικών, ανέπτυξαν αξιοθαύμαστο πολιτισμό, έχτισαν πόλεις, συνεργάστηκαν με άλλα ελληνικά φύλλα, αδελφικά, που μιλούσαν την ίδια γλώσσα, είχαν την ίδια θρησκεία, γραφή και ήθη, αποίκισαν το Αιγαίο και συγκέντρωσαν αμύθητα πλούτη. Το μαρτυρούν τα ευρήματα στον Ορχομενό με τις σπουδαίες τοιχογραφίες, τα κοσμήματα, οι πινακίδες της γραμμικής β' , τα ερείπια στην Ακρόπολη του Γλα, τη μεγαλύτερη σε έκταση ακρόπολη των προϊστορικών χρόνων.
Το μαρτυρούν όμως, πάνω από όλα τα υδραυλικά έργα ελέγχου των πλημμυρών στην Κωπαΐδα, τα πρώτα εγγειοβελτιωτικά - αρδευτικά έργα αποστράγγισης που ακόμα και σήμερα χαρακτηρίζονται ως επιτεύγματα τεχνικής. Έφτιαξαν τρία μεγάλα πετρόχτιστα κανάλια μήκους αρκετών δεκάδων χιλιομέτρων για να οδηγούν τα νερά μέσα από φυσικές ή μερικώς τεχνητές καταβόθρες στη θάλασσα ή στη γειτονική Λάρυμνα. Τουλάχιστον το κεντρικό κανάλι χρησίμευσε ως υδάτινος δρόμος, όντας πλωτό σε όλο του το μήκος, Το έργο με την πάροδο των αιώνων και μετά την παρακμή του πολιτισμού των Μινύων, ξεχάστηκε, έγινε μη λειτουργικό από τις φερτές ύλες και χρειάστηκε να περάσουν εκατοντάδες δεκαετίες πριν αποκαλύψει ξανά τα μυστικά του, όσα η λήθη του χρόνου επέτρεψε να φτάσουν ως τις μέρες μας.